Każdy z nas ponosi porażki, nie da się uniknąć w życiu niepowodzeń, są one wpisane w naszą codzienność. Zetknięcie się z porażką nie należy do najłatwiejszych i najprzyjemniejszych, bardzo często takie wydarzenie ma na nas silny wpływ, oczywiście negatywny. Co dzieje się z nami w przypadku niepowodzenia? Pogarsza się nasz nastrój, spada wiara w siebie. Może to prowadzić do poważnych skutków, zwłaszcza w sferze emocjonalnej. Jak poradzić sobie z porażką i utrzymać odpowiedni poziom samooceny, mimo doświadczanych niepowodzeń?
Porażki obniżają naszą samoocenę, pewność siebie, sprawiają, że nasza wiara we własne możliwości obniża się, ponieważ nie udało się nam to, co sobie zamierzyliśmy. Warto jednak dołożyć wszelkich starań, aby - mimo doświadczanych niepowodzeń - utrzymać odpowiedni poziom samooceny, co pozwoli nam na podejmowanie kolejnych wysiłków i w efekcie osiągniecie sukcesu.
Porażka a pewność siebie
Każda porażka, nawet najmniejsze niepowodzenie, może negatywnie wpłynąć na poziom samooceny oraz pewności siebie. Gdy coś nam się nie uda, zaczynamy wątpić w swoje możliwości, w to, że kolejnym razem damy sobie radę. To negatywne, ale - biorąc pod uwagę okoliczności - bardzo logiczne i naturalne myślenie.
Nasza odporność psychiczna na niepowodzenia jest ściśle związana z wieloma czynnikami, w tym z czynnikami natury osobowościowej ale i wychowaniem czy światopoglądem. Kto jest szczególnie podatny na spadek samooceny po poniesieniu porażki? Przede wszystkim:
- osoby nieśmiałe, zakompleksione, o wyjściowym niskim poczuciu własnej wartości - może to wynikać z wychowania, atmosfery panującej w domu rodzinnym czy obecnym środowisku;
- ludzie o lękowym typie osobowości, podatni na nerwice - czynniki osobowościowe;
- osoby znerwicowane, źle reagujące na zmiany, stres i krytykę - może to wynikać zarówno z cech osobowości, jak również być związane z wychowaniem;
- osoby cierpiące na depresję i zaburzenia pokrewne;
- młodzi ludzie w okresie dorastania: dodatkowo istotna jest tu kwestia dojrzewania i zmian hormonalnych, przyczyniających się do zmian w wyglądzie fizycznym ale i dojrzewania emocjonalnego, co sprawia, że najmniejsze niepowodzenie może znacząco obniżyć pewność siebie;
- osoby po kryzysie osobistym, przezywające żałobę, rozwód lub jakakolwiek inna sytuację wyjątkowo trudną;
- osoby po traumie, np. przemocy fizycznej lub psychicznej: ich samoocena już jest znacząco obniżona.
Kwestia ta może, ale nie musi dotyczyć osób z niepełnosprawnością lub innymi wadami, np. wada wymowy, silną wada wzroku: ich samoocena może być bardzo wrażliwa z uwagi na to, że zwykle na co dzień muszą mierzyć się z wieloma trudnościami i wkładać więcej wysiłku w to, co innym przychodzi bez trudu.
Jak poradzić sobie z porażką i nie stracić pewności siebie?
Chcesz wiedzieć, jak poradzić sobie z niepowodzeniem i nie stracić wiary w siebie? poniżej kilka ciekawych porad, które z pewnością pozwolą Ci utrzymać odpowiedni poziom samooceny, mimo doświadczanych porażek.
- Pozwól emocjom opaść i dopiero wtedy zacznij analizować przeżytą porażkę - po przeżyciu porażki zawsze pojawiają się emocje i to nierzadko bardzo silne. To naturalne, że ich doświadczasz, zależało Ci na czymś, a Twoje plany nie spełniły się. Twoje emocje dowodzą tylko, jak bardzo zależało Ci na osiągnięciu celu. W trosce o swoją samoocenę i wiarę we własne możliwości, pozwól sobie na te emocje, ale nie analizuj porażki, gdy są one bardzo silne. Nie pytaj: "Dlaczego mi się nie udało?"; "Dlaczego ja?"; "Co zrobiłam/em źle?" - to jeszcze nie czas na takie rozmyślania. Gdy emocje opadną, a Ty się uspokoisz, spokojnie zacznij analizować to, co się wydarzyło.
- Nie traktuj porażki bardzo osobiście: szukaj różnych przyczyn, nie upatruj jedynie winy w sobie - w trakcie analizowania porażki pamiętaj o tym, aby nie traktować jej bardzo osobiście, wielu z nas bowiem ma tendencję do szukania winy jedynie w sobie. Nie idź w druga stronę: nie obarczaj za niepowodzenie całego świata poza sobą. Postaraj się spojrzeć na porażkę z dystansem, jako osoba trzecia. Wpisz możliwe przyczyny niepowodzenia i spokojnie je przeanalizuj.
- Gdy doświadczyłaś/eś porażki nie zrażaj się krytyką innych - może to dodatkowo obniżyć Twoją pewność siebie - jak wiadomo, jednym ze źródeł naszej samooceny są inni ludzie: ich opinie na nasz temat lub właśnie ich ewentualna krytyka. Po doświadczeniu porażki jesteśmy osłabieni emocjonalnie: czujemy się gorsi i jesteśmy o wiele bardziej podatni na nieprzyjemne słowa. Nie słuchaj wtedy innych, liczy się to, co Ty myślisz o sobie i to, co potrafisz zrobić, aby poradzić sobie z kryzysem!
- Pamiętaj o swoich zaletach: żadna porażka ich nie eliminuje ani nie umniejsza! - w przypadku doświadczenia niepowodzenia mamy tendencję do umniejszania swoich zalet. Warto jednak pamiętać o tym, że nadal posiadamy swoje mocne strony i to właśnie one mogą być naszym sposobem na poradzenie sobie z porażką. To właśnie po poniesionej porażce należy przypomnieć sobie swoje zalety i cieszyć się nimi, one są w tym momencie naszą siłą!
- Pamiętaj o drodze do celu oraz wysiłku, jaki włożyłaś/eś w każde działanie - wielu z nas jest zorientowanych na cel, a gdy okazuje się, że ponieśliśmy porażkę, zapominamy od razu o tym, co robiliśmy, aby do tego celu dojść. Gdy doświadczysz niepowodzenia przypomnij sobie całą drogę do celu. Zobacz, ile zrobiłaś/eś w tej sprawie, niech już sam Twój wysiłek będzie małym sukcesem. Kolejnym razem na pewno starania odprowadzą Cię do szczęśliwego finału.
- Wyciągnij wnioski na przyszłość i traktuj porażkę jak cenną lekcję dla samego siebie - rada powtarzana pewnie do znudzenia przez naszych rodziców, nauczycieli, przyjaciół… jednak nie jest tak bez przyczyny, ponieważ do wskazówka prosta, ale jakże cenna. Niech każda porażka będzie dla Ciebie cenną lekcją i ważnym doświadczeniem, nie postrzega jej jednak jako dowodu Twojej niekompetencji ani jako przeszkody w osiągnięciu celu. Uczyń z poradzenia sobie z nią kolejny cel do spełnienia, kolejny krok na drodze do sukcesu.
Komentarze