Jak negocjować awans i podwyżkę?

Rozmowy o pieniądzach zawsze są niekomfortowe i ryzykowne. Nie pytamy znajomych ile zarabiają i nie rozmawiamy o kwestiach finansowych będąc z wizytą u rodziny. Dlatego bardzo trudno odnieść swoją sytuację zawodową do sytuacji innych osób. Nie wiemy czy nasze zarobki są wysokie czy może powinniśmy poprosić o podwyżkę, ponieważ nasz kuzyn pracując na podobnym stanowisku zarabia więcej.

Nie wiemy ile zarabia kuzyn, bo nigdy go o to nie pytaliśmy, więc nie możemy się z nim porównać. Oczywiście, nie jest to reguła i wiele osób mimo pewnego uzusu społecznego rozmawia o pieniądzach. Jednak nadal rozmowa o awansie czy pożyczce wielu pracownikom nastręcza problemów. Nie wiemy jak zaaranżować taką rozmowę i jak się do niej przygotować, by osiągnąć zamierzony skutek. Rozmowa z przełożonym na temat podwyżki, to niezwykle delikatna kwestia. Wymaga odpowiedniego zbadania gruntu i przygotowania argumentów. Pracownik musi uzbroić się w wiedzę na temat swojego środowiska pracy i podstaw założeń psychologii, by rozmowa przebiegała we właściwy sposób.

Nie można porównywać sytuacji pracownika sfery budżetowej z sytuacją pracownika sfery finansowej, ponieważ występujące tutaj różnice w odpowiedzialności czy sile obowiązków i kontekście nie pozwalają na zrównanie tych dwóch miejsc pracy. Dlatego nie istnieje przepis na ubieganie się o podwyżkę. Nie ma standardowych wytycznych, na których należy się oprzeć podczas rozmowy z przełożonym. Można natomiast dokonać analizy swojej sytuacji i w odniesieniu do niej przygotować plan działania.

Postawa pracownika

Najważniejszym elementem ubiegania się o podwyżkę lub awans jest analiza naszej sytuacji. Musimy sobie odpowiedzieć na kilka prostych pytań.

• Jak się czujemy w danym miejscu pracy?
• Co nam się podoba a co nie?
• Jak oceniamy nasze zaangażowanie w wypełnianie powierzonych obowiązków?
• Czy nasze otoczenie jest zadowolone z naszej pracy?
• Czy to zajęcie przynosi nam satysfakcję?

Pracownik, który ubiega się o podwyżkę musi być pewny, że na nią zasługuje. Warto, by znał swoje mocne i słabe strony oraz potrafił sprawnie operować argumentami. Do rozmowy o awans czy podwyżkę trzeba się przygotować tak jak do rozmowy o pracę. Szanse na osiągnięcie zamierzonego celu są większe, jeśli będziemy w stanie udowodnić nasze racje. Pracownik musi wykazać, że wnosi coś do firmy i w widoczny sposób wpływa na jej rozwój. Uświadomienie pracodawcy wyjątkowości danego pracownika pomaga w podjęciu decyzji o nagrodzeniu go. Bardzo istotne jest również to, by nie oczekiwać rzeczy nierealnych, których dana firma nie będzie w stanie zrealizować. Pracownik działu produkcji nie może oczekiwać awansu na stopień wiceprezesa lub zarobków równych pracownikom działu informatyki. Pracodawca może uznać, że takie podejście ma charakter roszczeniowy i jego postawa względem pracownika będzie negatywna, a tego należy za wszelką cenę uniknąć.

Okoliczności zawodowe

Po przeanalizowaniu swojej sytuacji i oczekiwań, należy przeanalizować otoczenie zawodowe, w którym wykonuje się pracę. Chodzi o przyjrzenie się w jaki sposób funkcjonuje dana firma, z jakimi problemami się boryka i jak wygląda jej sytuacja w kontekście rynku. Badania pokazują, że firmy odnoszące sukces dużo chętniej wynagradzają swoich pracowników i są skłonne do inwestowania w rozwój, co wiąże się z zatrudnieniem nowych osób i awansowaniem tych, którzy do tej pory wywiązali się ze swojej pracy i przyczynili do sukcesu. Jeżeli nasza firma boryka się z problemami finansowymi lub stagnacją związaną z brakiem zamówień, to lepiej zaczekać z ubieganiem się o pożyczkę. Sytuacja danego przedsiębiorstwa bezpośrednio wpływa na decyzje i zachowanie zarządu. Jeżeli sytuacja ta jest trudna, to firma zaczyna szukać winnych i najczęściej płacą za to pracownicy.

Ocena bieżącej sytuacji firmy, to nie jedyny element tej analizy. Warto także wybadać zachowanie innych pracowników, ich nastawienie i plany. Być może oni również oczekują lepszego wynagrodzenia. Często zdarza się, że to właśnie grupy pracowników ubiegają się o podwyżkę, ponieważ liczą, że występując razem mają silniejszy głos. Z perspektywy funkcjonowania przedsiębiorstwa, to bardzo dobry krok. Solidarność pracowników poprawia atmosferę pracy, niweluje negatywne emocje i zwiększa wydajność. Podwyżka może skonsolidować pracowników i wpłynąć na ogólne poprawienie się warunków pracy. Z perspektywy pracodawcy, również można dopatrywać się plusów, choć podniesienie wynagrodzenia kilkunastu osobom zamiast jednej, to znacznie większy wydatek. Na szczęście, profesjonalne przedsiębiorstwa są zwykle przygotowane na takie sytuacje i nie stanowi to dla nich problemu.

Reakcje nieprzewidziane

Reakcje nieprzewidziane mogą wystąpić także podczas ubiegania się o awans. Nawet jeśli dobrze się przygotujemy do naszej rozmowy, to różne sytuacje mogą zmienić jej przebieg i sprawić, że będzie nieskuteczna. Taką reakcją jest najczęściej niechęć pracodawcy do danego pracownika, która wynika z uprzedzeń lub jakichś wcześniejszych doświadczeń, o których pracownik nie ma pojęcia. Trzeba być przygotowanym na taki obrót spraw, ponieważ mimo zaskoczenia, nawet wtedy można sobie poradzić.

Rozmowa z szefem

Przebieg rozmowy z przełożonym charakteryzuje się pewnym schematem, który zawsze warto stosować. Najpierw umawiamy się na rozmowę. Psychologowie odradzają zagadywanie w tej sprawie przełożonego czy dopytywanie o zwiększenie wynagrodzenia w czasie pracy lub przerwy na obiad. Sprawy finansowe warto omawiać w cztery oczy i w komfortowych dla obu stron warunkach.

Na umówione spotkanie przychodzimy przygotowani i rozluźnieni. Rozmowę zaczynamy od omówienia sytuacji firmy. Bardzo dobrym ruchem będzie zapytanie przełożonego o ocenę naszej pracy. Czy szef jest zadowolony z mojej postawy? Czy powinienem się bardziej angażować? Czy popełniam jakieś błędy, które powinny zostać zniwelowane? Takie i inne pytania należy zadawać. Chodzi o przedstawienie swoich zalet i przydatności w firmie. Pracodawca ma możliwość dostrzeżenia naszych zalet i docenienia ich.

Cel wizyty

Kolejnym krokiem jest przedstawienie celu swojej wizyty. Trzeba zrezygnować z absurdalnych żądań i nierealnych kwot. Lepiej realizować podwyżkę powoli, etapami, umawiając się na kolejne spotkania, kiedy sytuacja firmy znacznie się poprawi. Ważne, by rozmowa przebiegała w przyjacielskiej atmosferze i żadna ze stron nie czuła się skrępowana dyskusją o pieniądzach.

Badania pokazują, że właściwie przeprowadzone rozmowy dotyczące awansu czy podwyżki są skuteczne, jeżeli obie strony zjawią się na nich zrelaksowane i uzbrojone w argumenty. Pracownik, który stawia firmę na pierwszym miejscu i dba o jej dobro w oczach pracodawcy jawi się jako osoba zaangażowana, a takie jednostki chętnie się wynagradza. Rozmowa nie może sprowadzać się tylko do konkretnej kwoty, ale powinna oscylować także wokół innych tematów. Najważniejsze, to rozpocząć dialog i wyrazić swoje potrzeby. Rozmowa o podwyżce czy awansie nie musi powodować bólu brzucha i dodatkowych nerwów. Najczęściej pracownik osiąga zamierzony cel lub podejmuje decyzję o zmianie pracy, co w przyszłości również może być dla niego korzystne. Najważniejsze, to zdecydować się na działanie.